Groeten uit Rwanda!

Beste lezer,

Op deze pagina kunt u van tijd tot tijd de verhalen lezen van onze Atos Foundation vrijwilligers in Rwanda.

Langs deze weg willen we nogmaals alle sponsors bedanken die dit project hebben mogelijk gemaakt!

Ik had me in 2018 al aangemeld voor het Zuid Afrika bouwproject, maar te laat om aan alle voorbereidingen mee te kunnen doen.

Om dit te vermijden besloot ik mij op de eerste dag van 2019 mij al op te geven. 
Het was wel een beetje een blind date voor mij. Want als het een trip was geworden om de schilderswijk in De Haag op te knappen of de Jordaan in Amsterdam te pimpen dan zat ik er ook aan vast. Gelukkig bleek het een project in Afrika te worden, nml Rwanda.

Samen met de stichting ‘Red ‘n Kind’ uit Zwolle werd er een goed project uitgezocht. De bouw van een schooltje. Want in Afrika zijn plenty kinderen om te redden, ofwel van betere scholing te voorzien.

Goed, sla maanden van sponsors zoeken over. Heel veel Atossers bleken bereid hun betrokkenheid te tonen door geldelijk te steunen. Vanaf deze plek ‘many thanks’. Ik hoorde net van meer dan 2000 euro via mij alleen al!!!  We konden ruim alle bouwkosten betalen. Totaal is 29.000 euro ingezameld !

Sla de uitputtende reis over. We kwamen aan in Gahengeri in het donker. Konden nog zien dat er ( echt) wel 100 inwoners ons stonden op te wachten om ons met zang en veel dans te verwelkomen. Fantastisch.. We voelden wel de druk op onze schouders langzaam toenemen. Die Hollanders fixen ons schooltje wel even.

Eerste morgen wat bijkomen, fotograferen en pas om 14:00 uur bouwen. Dan aan de slag. Ik had er toch mijn bedenkingen over hoe wij, met 13 Atossers en een aannemer in twee weken een echt schooltje uit de grond moesten stampen. Maar de hulp die ons toegezegd was door de locale bevolking, bleek door een behoorlijk aantal mannen en vrouwen vorm te worden gegeven. Fantastisch.

Poeh, bits stapelen kost minder kracht dan stenen en cement aan elkaar plakken, Maar zelfs de vrouwen liepen met bakken cement en stapels stenen, op badslippers!, tussen de werkzaamheden te laveren. Niks veiligheidsschoenen. Ongeloofelijk. En ik heb er geen eentje horen klagen!

In no time zaten we op een redelijke hoogte en konden ook wij wat indruk maken met onze stenen-goochelkunsten. Lekker gegeten. Douchen was voor mij een uitputtingsslag, want met teiltje en bekertje en spaarzaam met water. Op tijd naar bed, bekaf.

Maandag, 16 September:

eerste werkdag
Veel Rwandezen op de bouwplaats, zowel bouwlui als ook dorpelingen die helpen. Bouw gaat razendsnel!
Morgen is community day, dan komt het hele dorp helpen schijnt het…

Dinsdag, 17 september:

Woensdag, 18 september:

Donderdag, 19 September:

Wat een feest! Voor het eerst in Afrika en voor het eerst van mijn leven gelakte teennagels! 

Vandaag bezochten we een lasopleiding en een kappersopleiding met pedicure. Maar eerst was er de community meeting. Opeens waren er honderden mensen aan het werk in en rond de school. De burgemeester was er, een paar militairen ( met één geweer) en een stel politieagenten en heel veel dorpelingen. Alle Rwandezen zijn verplicht om regelmatig met z’n allen mee te werken aan de ontwikkeling van het land. 

Eerst werd er samen met ons en de bouwvakkers gewerkt aan de bouw van de school, waarbij het nog niet meeviel om voor iedereen iets te laten doen. Het werd heel gezellig. Daarna luisterden we naar peptalks van belangrijke mensen. Wij in de schaduw op een stoel, de mensen uit het dorp staande in de brandende zon. Dat weerhield ze er niet van om instemmend te knikken en actief te antwoorden op gestelde vragen. De dorpelingen werden aangespoord om als collectief te leven, voor elkaar te zorgen, kinderen naar school te sturen en zo nog wat meer. 

‘s Middags reden we over hobbelige zandwegen vol kuilen en bochten langs kleine huisjes en veel bananenbomen. omhoog naar een lasopleiding en een kappers- en pedicureopleiding. 

Zo komt het dat ik hier nu rondloop met vrolijk gekleurde teennagels. Zeer passend bij mij en dit kleurrijke prachtige land!

Vrijdag, 20 september:

Na het bananenbier van gisterenavond werd ik vanmorgen uitgerust wakker van de ontbijtgeluiden. Een nieuwe werkdag op de bouwplaats. De bouw vordert gestaag en ik leer veel nieuwe termen,  zoals gewapend beton en lateien. Vanmorgen waren er meer Atos medewerkers dan bouwvakkers op de bouwplaats aanwezig.

Vanmiddag rijden we naar Kagera National Park, waar we in de Rhino Lodge zullen overnachten. Morgen gaan we op safari. Voor de bouwvakkers is de zaterdag een werkdag. De zondag is een rustdag. Men gaat naar de kerk en op familiebezoek.

Na de koffie met pannenkoekjes vertrokken we om 16.30 uur. Chauffeur Bosco reed via Rwamagana om Jaques op te pikken. Onderweg zagen we veel bananenplantages, rijstvelden, kleurig geklede vrouwen met hun kinderen, watertappunten, kleine winkeltjes en bedrijfjes, zoals naaiateliers en kapsalons.

Na een lange tocht arriveerden we om 20.15 uur bij de Rhino Lodge. We hebben heerlijk gedineerd op het buitenterras onder de sterrenhemel. De kamers met uitzicht op het park waren prima in orde.

Zaterdag, 21 September:

De dag van de Safari. 5.30u. Redelijk versuft van de late avond

daarvoor. Een mooie rode gloed hing boven de vallei. Een prachtig uitzicht over het meer diep onder ons. Een kort maar heerlijk ontbijt, met bijen omgeven, gingen we op pad.

Bij de receptie van het Akagera park werden we ontvangen door ’n aantal Bavianen en andere apen. Vervolgens stak ’n Impala de weg over. Dus de start was te gek. We hebben veel geluk gehad, zwijnen, zebra’s, antilopen, giraffen, buffels, krokodillen, nijlpaarden  En een koppel leeuwen.  Ook waren er ’n aantal mooie vogels, zoals ibissen, wevervogeltjes

Na ’n hele dag de Afrikaanse massage te hebben ondergaan, ( door de bus geschud worden) rood van de stof en zweet, maar heel tevreden  kwamen we terug in ons huis.

Direct ’n biertje, eten en terug kijken op ’n fantastische dag.

Zondag, 22 september:

Vandaag stond er een bezoek aan een kerkdienst van de Presbytarian Church in Rwamagana op het programma. We konden vanmorgen uitslapen. Het ontbijt werd pas om acht uur geserveerd. Om 9 uur werden we opgehaald met de inmiddels vertrouwde Hilux en Prado.
Tegen tien uur arriveerden we bij de kerk en stond Jacques ons al op te wachten. Jacques bleek één van de ouderlingen van de kerk te zijn. Hij zat tijdens de dienst op een podium naast de dominee die pastor heet in de Presbytarian Church.
De dienst had alle kenmerken van een een Afrikaanse dienst: veel zang en dans. Het geloof wordt uitbundig gevierd.
Na de preek over de wonderbaarlijke vermenigvuldiging van brood en vis was het onze beurt voor een bijdrage aan de dienst. Eerst nam Alwin het woord. Hij vertelde kort iets over zijn de geschiedenis van zijn handicap. Daarna nam Marten het woord. In zijn speech ging hij in op onze activiteiten hier en refereerde hij aan het thema van dienst.
Na afloop werden we naar een restaurant gebracht waar een uitgebreide warme lunch voor ons klaar stond. Ook de dominee en Jacques namen deel aan de lunch. Na afloop praatten we nog wat na en werd ons uitleg gegeven over de positie van de Presbytarian Church in Rwanda.
Toen was het tijd om ieder zijns weegs te gaan. Zes deelnemers spoedden zich naar Kigali voor een bezoek aan een museum voor moderne kunst en Kees en Alwin besloten om terug te keren naar Gahengiri.
Toen ze daar aan kwamen arriveerden ook de fietsers en de wandelaars die een tweedaagse tocht naar Lake Muhazi hadden ondernomen. De middag in Gahengiri verliep verder rustig met uitwisseling van ervaringen
De groep die naar Kigali ging arriveerde bij het museum om drie uur. Het museum is gevestigd in het voormalig presidentieel paleis.
Ze werden de poort binnen gereden en bij het betreden van het paleis moest iedereen zijn schoenen uit doen. Het was prachtige kunst. Helaas was fotograferen verboden.
Na het museumbezoek ging de groep snel naar de Caplaki markt waar ze toeristisch souvenirs kochten. Daarna werd de thuisreis naar Gahengiri al weer ondernomen alwaar ze rond zes uur aankwamen.
De avond werd gezamenlijk doorgebracht onder het genot van een biertje.

Maandag, 23 September:

Na een vrij weekend zijn we weer met veel energie begonnen op de bouwplaats. Stenen verplaatsen de muren van de keuken metselen, ook zijn ze al begonnen met het uitgraven van het toilet. Een gat van 10 meter diep en 1 meter doorsnede. ‘s Middags werden we verrast door een fikse regenbui. Aan het eind van de werkdag werd nog een vrachtwagen vol met nieuw bakstenen gebracht, dus (extra) werk aan de winkel!

Dinsdag, 24 September:

Woensdag, 25 September:

Vandaag is het metselwerk van de school voltooid.
De vrijstaande keuken word nu afgewerkt en er is  begonnen met het voegen van de school en wij hebben ons bezig gehouden met het verzamelen en leggen van breukstenen voor de vloer waarover later cement word gestort.
Om vijf uur werden we verwacht op het dorpsplein voor de culturele avond. Het Rwandees en Hollands volkslied werd gezongen waarna er door oud burgemeester een toespraak werd gehouden over de geschiedenis van Rwanda. Wij hadden een avond voorbereid met allerlei spelletjes, maar dit bleek niet de bedoelling te zijn. We hebben nog wel het kegelspel kunnen doen.
Uiteraard werd dit, zoals het ook begon, met Afrikaanse zang on dans afgesloten.

Donderdag, 26 September:

Het was even wennen vanmorgen. Geen zon te zien en tijdens het ontbijt brak er een flinke regenbui los. Hierdoor vertrokken we later dan gebruikelijk naar de bouwplaats toe. Daar aangekomen zagen   we dat de aluminium dakplaten waren gebracht en werden uitgeladen. Dat  deze scherp waren bleek even later want een van de bouwvakkers had in 2 vingers een diepe snee opgelopen. De door Atos meegenomen EHBO koffer kwam goed van pas. We hebben hem verbonden en naar een dokterspost in de buurt gestuurd om het verder professioneel te laten behandelen. Inmiddels konden wij de grove stenen voor het veranda voor het gebouw versjouwen en de dakspecialisten beginnen met de dakspanten te plaatsen. Wij werken tot 11.00 vandaag want vanmiddag staat er een bezoek in Kigali aan Red een Kind en de Kimironko markt op het programma. Bij Red een kind worden we ontvangen met koffie, thee, cake en fruit. Na een dankwoord van Jean Claude van R.e.K. en Roel wordt door onze penningmeester Huub de cheque met het sponsorbedrag officieel overhandigd en een groepsfoto gemaakt. Daar ze hadden gehoord dat wij grote koffiedrinkers zijn krijgen we bij vertrek allemaal een zak heerlijk geurende Rwandese koffie mee.

Hierna gaan we door naar de grotendeels overdekte Kimironko markt toe. Het is een gekrioel van kraampjes die zo dicht op elkaar staan dat van normaal lopen geen sprake is. Er is van alles te koop en iedereen loopt achter je aan om maar naar zijn of haar “winkeltje” te komen. Het is een unieke ervaring. We lopen in kleine groepjes erover en komen elkaar regelmatig tegen. Vele hebben dan ook wel wat gekocht. Kleding, souveniers etc, en Jos en Heleen hebben uiteindelijk hun Rwandese vlaggetje weten te scoren met dank aan Kees. We treffen elkaar bij een lokale bar waar we nog even wat drinken en onze ervaringen deelden. Rond half zes was het weer tijd om terug te gaan en ons te gaan voorbereiden op de laatste werkdag morgen.

Vrijdag, 27 September:

Vandaag tikte de regen al voor zonsopgang op ons golfplaten dak en bij opstaan was het grijs. Op de bouw aangekomen bleek er voor ons geen werk te zijn, want werken onder een dakploeg die soms een steen los schopt, een hamer laat vallen, of een messcherpe golfplaat uit zijn vingers laat glijden, leek ons niet zo wijs…

Dus foto’s en wandeling gemaakt
Na de koffie nog een poging, nog niets, al kwam er vlak voor de lunch weer een vrachtwagen met stenen. Die lading moest naar het toilet verplaatst worden, 20 meter verderop. Klus voor na de lunch, initieel in de regen, maar dat stelde gelukkig niet veel voor.

16.30 hebben we een punt achter onze klus gezet. De dakploeg was zo goed als klaar, de groepsfoto gemaakt, samen met de bouwvakkers. Op verzoek had onze kok chappati’s gemaakt en frisdrank naar de bouwplaatst gebracht. Maar eerst weer vele mooie en warme dankwoorden van o.a. de aannemer, die versteld stond van het werktempo van de mzungu’s (blanken) en Roel benadrukte de onderlinge contacten, zelfs zonder taal…

Na ons diner afscheid genomen van onze supportstaf: 9 Rwandezen in functies als kok, serveerster, bewaker, schoonmaakster, chauffeur en coördinator. We hadden een pub-quiz over Nederland. Het werd een hoop gejuich en gejoel ��. Nog meer dankwoorden over en weer, wat kleine cadeautjes voor de staf, hugs en foto’s en tja, back to normal: afwassen voor de staf en online inchecken voor ons. Na een biertje en nootjes, en voor een aantal zelfs al inpakacties, naar bed.

Zaterdag, 28 September:

Umuganda vandaag. Elke laatste zaterdagochtend doen de Rwandezen community werk, verplicht vrijwilligers activiteiten. Winkels zijn dicht, vervoer is lastig, daarom konden we deze ochtend niet shoppen in Kigali. Dus besloten een aantal van onze groep om mee te helpen bij de dorpsactie. Om 8 uur zou umuganda starten. Om 8 uur was er op straat niets bijzonders te zien én de winkels waren nog open. Maar ja, in Afrika is 8 uur iets anders dan in Nederland. Dus om 9 uur stonden we onkruid van de wegbermen weg te scheppen met 10 mensen; hoezo hele dorp?? Om 10 uur was het veel drukker en liep een legioen mensen stenen te slepen naar diepe kuilen in de weg. Dat leek mij heel wat nuttiger dan gras uit de berm scheppen waardoor m.i. de erosie alleen maar toeneemt…

Terug in ons huis bleek een van de bouwdames een kado aan Thea en Martin te willen geven. Dit bleken 2 levende kippen te zijn! Toch maar uitgelegd dat kippen in een bus wel kan, maar in een vliegtuig niet. En Martin vroeg de jonge kippen verder op te voeden totdat we ooit terug komen… Dat werd geaccepteerd.

Douchen, tas inpakken, wachten, lunchen, naar vliegveld, wachten,  vliegen, landen, wachten, vliegen enz. Zo verwacht ik deze prachtige bouwreis te beëindigen.