Malawi dagverslagjes van een van de deelnemers, soms aangevuld door een ander.
Zondag 5 nov:
Het gaat beginnen. De groep is bijna compleet. Zo meteen in checken en door de douane. En dan volgt een hele lange nacht naar Nairobi en morgenmiddag door naar Lilongwe, Malawi.
Maandag 6 nov:
Zondag berichtte ik jullie dat ik vertrekken ging van Schiphol. Na een lange nacht in het vliegtuig (ca. 8 uur) waarin ik weinig geslapen heb arriveerden we om ongeveer 6 uur plaatselijke tijd ( 4:00 uur Nederlandse tijd) in Nairobi. Na 6 uur wachten vertrokken we richting Lilongwe (de hoofdstad van Malawi). Daar moest eerst een visum geregeld worden en daarna werden we door de directeur van de stichting “Help a Child” opgewacht. Met een bus zijn we toen van het vliegveld naar het kantoor van die stichting gebracht. Hier kwam een lokale geldwisselaar die onze dollars in ontvangst nam en er Malawische kwatcha’s voor terug gaf. 1 dollar is ongeveer 1700 kwatcha. Je geeft hier dus het geld met duizenden tegelijk uit, en de groepsleiding rekende met miljoenen…
Aan het einde van de middag werden we naar een lodge/hotel gebracht waar iedereen een eigen kamer/huisje met badkamer kreeg. Hier hebben we gegeten en daarna vroeg naar bed. We waren allemaal erg moe van de nachtelijke vliegreis en de eerste indrukken van Malawi.
Einde eerste dag.
Dinsdag 7 nov:
We vertrokken al om 7:00 uur uit het hotel in Lilongwe. De reis verliep eigenlijk wel voorspoedig. Dat kon ook niet anders want onze reisbegeleider van Help a Child was de reis met een gebed begonnen. We gingen dus op stap met Gods zegen.
Halverwege de middag (na 8 uur in de bus) arriveerden we on Mzuzu. Een grote plaats halverwege Malawi in noordelijke richting ten opzichte van Lilongwe. Hier hebben we een lunch genuttigd en moesten er boodschappen gedaan worden in een plaatselijke supermarkt en groenten en fruit kochten we op een nabijgelegen markt. Zo’n markt in Afrika is een belevenis. Het is er altijd hartstikke druk en als blanke val je natuurlijk enorm op.
Nadat alle proviand was ingeslagen vertrokken we tegen zessen richting ons logeeradres en de plek waar we gaan bouwen (Nkhalamutheta village, noord van Rumphi). Daar kwamen we tegen 21:00 uur aan. We hadden dus al met al zo’n 14 uur gereisd over 430 km. Wel met 3 uur tussenstop in Mzuzu.
We waren allemaal heel erg moe, dus nadat iedereen was geïnstalleerd, gingen we vroeg slapen. Einde tweede dag.
Woensdag 8 nov:
Woensdag was onze eerste werkdag. Na het ontbijt vertrokken we richting bouwplaats. Daar werden we ontvangen door een groep kleine kindertjes die samen met hun juffen “Welcome visitors” zongen. Heel leuk.
Toen volgde de kennismaking met de plaatselijke aannemer en onze tijdelijke lokale collega’s. Het werk werd verdeeld en we gingen aan de slag. Sommigen gingen graven aan de toekomstige latrine/ riool/ poepgat. Een gat van 2 bij 6 bij 4 meter diep. Een deel was al klaar maar het moest verder uitgediept worden. Anderen gingen bouwblokken die bij bouwplaats waren afgeleverd, transporteren naar de plek op de bouwplaats waar de kleuterschool gebouwd gaat worden. De fundering en de betonvloer van het gebouw waren al klaar.
Het bleken zware klussen. De blokken wegen ongeveer 10-15 kg, dus 3 à 4 blokken per kruiwagen is nog net te doen. En grond loshakken op 3 tot 4 meter diepte, waar geen wind is, en omhoog gooien is ook pittig. En dat bij een temperatuur van zo’n 30 graden; We drinken dan ook liters water zonder naar het toilet te hoeven…
Aan het einde van de middag was ongeveer driekwart van de stenen verplaatst, en het toiletgat weer wat dieper. Morgen doen we de rest. Ondertussen zijn er door de plaatselijke collega’s ook al wat van de blokken verwerkt en beginnen er muren te ontstaan.
Na het douchen met ‘koud’ water hebben we een prima maaltijd gehad.
Einde derde dag. Het gaat goed en we hebben het prima naar ons zin.
Donderdag 9 nov:
Vandaag, donderdag, hebben we inderdaad alle bouwblokken naar de plek van de bouw van de kleuterschool getransporteerd. Het duurde nog 2 uur, toen waren we klaar. Daarna ben ik begonnen met het verplaatsen van grond, die uit de latrine werd gegraven, naar elders op de bouw-site. We hadden 2 kruiwagens die we afwisselend vulden terwijl de andere kruiwagen werd weggereden. Het is het edele handwerk, en het betrof vele kuubs rode grond of klei. Dus daar zijn we nog wel even mee zoet. En om kosten te besparen wordt er geen graafmachine gehuurd. De redenering is ook: “De Afrikanen/Malawianen doen het ook met de hand, dus wij volgen hun voorbeeld”.
Vandaag heb ik als vermoeiender ervaren dan gisteren. Misschien ook wel omdat ik meer lichamelijk inspannend werk heb gedaan. Het kruien van de stenen gaat gemakkelijker dan kruiwagens vol grond (rode klei) scheppen en weg rijden.
Na “thuiskomst” hadden we een lekker biertje (niet koel, de stroom is weg omdat het pre-paid stroompakket op was, ‘s avonds was dat weer aangevuld). Na de dagelijkse douche met ‘koud’ water (dat went snel; het dorp heeft waterleidingen met water uit de bergen) volgde weer een prima maaltijd van onze kokkin.
Einde vierde dag,
Vrijdag 10 nov:
Vandaag was min of meer een herhaling van gisteren: stenen kruien en grond verplaatsen. Ondertussen zijn de metselaars aardig opgeschoten. Een paar muren zijn al op hoogte en er zijn ook al twee stalen kozijnen voor deuren geplaatst. De aannemer durft het niet aan om onze groep te laten metselen.
Ondertussen blijft het warm: ca. 30 graden. We drinken dus veel en zweten alles weer uit.
Zaterdag 11 nov:
Ook deze dag leek over de vorige. Soms mocht iemand de gemetselde holle stenen vullen met cement. En ook moesten rode bakstenen van de steenoven deels verwijderd worden want de oven staat te dicht bij de nieuwe school. Dit deden we met het voor bouwreizigers beroemde lijntje: Ca. 10 mensen staan op 1,5 meter naast elkaar en geven steeds 2 stenen door; Een relatief lichte klus die je lang kan volhouden.
Zondag 12 nov:
Zondag was een vrije dag. Er werd een mogelijkheid geboden om een wandeling te maken in het nabijgelegen nationale park “Nyaka”. Daar gaf ik mij voor op. Het alternatief was een 3 uur durende kerkdienst. Nu is dat wel een belevenis met veel zang en dans, maar om nu 3 uur lang Gods woord verkondigd te krijgen in het Malawisch, ging mij toch wat ver. Achteraf bleek het ‘slechts’ 2 uur te zijn en bleek de ‘priester’ belangrijke delen te vertalen in het Engels. Ook moest de groep naar voren komen om korte te vertellen wat we de reden van onze aanwezigheid was.
De lopers werden om half acht, voorzien van een lunchpakket en 2 liter water in flesjes, opgehaald door een taxi die ons naar het begin van de wandeling bracht. Het doel van de tocht was een waterval met een mooi uitzicht. Een tocht waarvan men dacht dat die tweeëneenhalf uur zou duren.
We moesten veel klimmen. Het doel lag circa duizend meter hoger dan het startpunt. Aanvankelijk was er een pad maar na korte tijd was dat verdwenen. We werden begeleid door twee gidsen van het park waarvan er één een geweer bij zich had. Je weet immers maar nooit wat je tegenkomt. Er zitten luipaarden in “Nyaka”.
We volgen dus de gidsen en die hadden weinig medelijden met ons. De klim werd steiler en steiler totdat we hellingen van zo’n 40-45 graden beklommen. Zonder pad, van boom naar boom. De leidraad was de route die de gidsen gingen.
Ik had het erg zwaar. Het was heel warm en de steile klim maakte dat ik elke vijf tot tien stappen even een paar tellen op adem moest komen. Ik liep daardoor ook steeds helemaal achteraan. Kortom, na zo’n drie uur klimmen en toen er zich weer een steile klim aankondigde langs een heel steile wand, besloot ik dat het verstandiger was om te stoppen. Ik zag op tegen de afdaling, die ongetwijfeld ook heel zwaar zou zijn en ik had geen zin om nog een uur lang verder te moeten klimmen. Men had begrip voor mijn beslissing en samen met nog een groepslid van “Red een Kind”/“Help a Child”, aanvaarde ik de terugtocht terwijl de rest van de groep door klom.
De afdaling bleek inderdaad behoorlijk inspannend maar wel doenlijk. Onderweg pauzeerden we regelmatig om te lunchen en om van de veelvuldig aanwezige wilde frambozenstruiken te snoepen. Ze waren heerlijk. Ondertussen spraken mijn Malawische wandelgenoot en ik over de Malawische economie en maatschappij. Eigenlijk schetste hij een ontluisterend beeld. Tegen half vier kwamen we weer bij het startpunt van de wandeling aan en circa anderhalf uur later voegden onze wandelgenoten zich weer bij ons. Ik was doodmoe. ‘s Avonds, na het eten, besloot ik “even” te gaan liggen. Maar dat werd de gehele nacht. Pas tegen half zes werd ik weer wakker.
Het was echt wel een mooie tocht en we hadden prachtige vergezichten over het Rumphi district waar we ons bevinden. Maar het einddoel heb ik niet gehaald. Achteraf werd ik door mijn groepsgenoten in het gelijk gesteld. De klim verder omhoog was heel zwaar en de afdaling was hen ook zwaar tegengevallen.
De kerkgangers waren ’s middags naar het dorpscentrum gelopen waar een paar mini winkeltjes en een mini markt was. Koud drankje en wat kleden gekocht, en teruggelopen via smalle paadjes door de landerijen met mais, casave, tomaten, bananen, avocado, koffie en meer. Best een mooie, glooiende omgeving!
Maandag 13 nov:
Maandag was een herhaling van zaterdag: grond verkruien en stenen verplaatsen. Meer valt er eigenlijk niet over te zeggen. ‘s Morgens deed mijn vermoeidheid van gisteren zich nog wel gelden, maar ‘s middags ging het beter. Ondertussen vordert de oprichting van de muren van de school gestaag. Jammer dat de aannemer ons hieraan niet laat bijdragen. Het weer blijft ondertussen prachtig, zonnig en warm.
Dinsdag 14 nov:
De dag begon wat regenachtig. Maar gelukkig werd het tegen half negen droger. Met vier anderen ben ik toen naar de bouw gegaan. De overige deelnemers aan de bouwreis gingen met vertegenwoordigers van “Help a Child” naar twee scholen om het speelgoed, dat we hebben meegenomen, uit te delen. Toen ze zich later op de ochtend bij ons voegden, vertelden ze dat het erg leuk was geweest. Het viel hen op hoe gedisciplineerd de kinderen (2-5 jaar) van de scholen zich gedroegen bij het uitdelen van het speelgoed. De 1e school bleek een identiek gebouw als waar wij aan bijdragen. De 2e was een kleine, primitieve, door het dorp zelf van kleisteen gebouwd half open bouwsel met een dak van gedroogde bladeren. Zag er wel harmonieus uit.
Er was vanochtend weer een nieuwe lading cement stenen aangeleverd. Daarvan hebben we er zo’n 160 naar de bouwplek verkruid. Dat was ongeveer anderhalf uur werk. De rest van de dag hebben we besteed aan het verkruien van grond. Naast de school was een geul gegraven die ongeveer anderhalve meter breder moest worden. De bouwvakkers hadden de grond al losgewerkt en wij moesten die losse grond naar elders op de bouwplek verplaatsen. Vele handen maken licht werk, maar al met al zijn we wel de gehele dag ermee zoet geweest.
Het is de rest van de dag droog gebleven. Vanmorgen was bewolkt en vanmiddag brak de zon door en werd het nog aardig warm.
Woensdag 15 nov:
Vanmorgen begon met zware regenbuien rond een uur of zes. Ons verblijf heeft een zinken golfplaten dak en de regen veroorzaakte en behoorlijk lawaai. Opstaan was dus niet zo moeilijk. Tegen acht uur werd het droog hoewel het nog zwaar bewolkt was. Op de bouwplaats was het terrein aardig modderig geworden…
We begonnen de dag met het verplaatsen van de resterende stenen van de weg naar de plek van de school, ca. 50 meter. We liepen met vier kruiwagens dus dat schoot aardig op. In totaal hebben we naar schatting zo’n 300 stenen verplaatst.
Toen dat klaar was wilde opzichter van de bouw dat we weer bakstenen uit de steenoven, die op het terrein vlak voor de school staat, naar een plek zo’n 25 meter verderop zouden verplaatsen. We hadden dat een paar dagen geleden ook al gedaan. Hier zijn we de hele morgen mee bezig geweest. Onderbroken door diverse pauzes als we voor de regen moesten schuilen.
‘s Middags werd ons gevraagd om te helpen bij het vlechten van betonijzer. Dit moet als wapening dienen voor een betonnen latei die boven alle ramen en deuren van de school wordt gegoten. Één van onze deelnemers had ‘s ochtends ook al geholpen bij het timmeren van bekistingen voor die latei die over alle muren zal worden aangebracht. Het was weer eens wat anders dan stenen kruien en zandscheppen dus we grepen deze afwisseling met beide handen aan. Tegen vieren waren we klaar en, ondanks het matige weer, werd er toen nog een korte voetbalwedstrijd gespeeld, wij met de bouwvakkers tegen het plaatselijke team. De uitslag viel tegen: 0–1 door een goal in eigen doel. 😞
Donderdag 16 nov:
Vanochtend begon de dag met grind verkruien om beton mee te maken. Het was bij de “straat” afgeleverd en het moest naar de bouwplek. We waren met drie kruiwagens dus dat ging vlot. Ondertussen gingen anderen verder met het klaarmaken van de wapening van de latei. Weer anderen ging verder met het afbreken van de steenoven en verplaatsen van de stenen naar een plek verder van de school. Na het grind kruien, sloot ik me aan bij de laatste groep. Ik had een beetje last van mijn rug dus ik zocht een minder belastend klusje.
‘s Middags tegen drie uur werd begonnen met het vullen van de bekisting van de latei. Tegen vijf uur was dat klaar. En zo is dus de eerste fase van de bouw voltooid. Nu moet eerst het beton hard worden voor er verder gebouwd kan worden aan het dak.
Op het voetbalveld van de gemeenschap was ondertussen een soort dorpsfeest begonnen met zang, dans en getrommel. Heel leuk om naar te kijken.
Vrijdag 17 nov:
Dit is mijn laatste verslag van de bouwreis naar Malawi. Toen we ‘s ochtends op de bouw aankwamen waren de bouwvakkers niet aanwezig. Het leek er dus op dat er niet gewerkt zou worden. Op zich ook niet zo vreemd. De latei was gisteren gestort en die moest eerst uitharden. Een aantal besloot daarom om de bouwplaats maar eens een beetje te gaan opruimen. Ondertussen kwam ook de instructie dat er nog wat grond afgegraven moest worden en verplaatst om het terrein achter de school nog te egaliseren.
Ik werd ondertussen samen met nog een paar reisgenoten gevraagd om wat speelgoed af te geven bij een 3e school in de buurt. Iemand van “Help a Child” ging mee om te tolken. Rond half elf arriveerde er een taxi die ons naar de school bracht. Daar aangekomen gaf ik een korte speech aan de leerkrachten en de kinderen over wie wij waren en wat we meegenomen hadden. Dit werd dus simultaan vertaald in het Malawisch door de medewerker van “Help a Child”.
Na het bezoek gingen we nog even kijken naar een schoolgebouw in aanbouw dat het evenbeeld was van “onze” school. Dat gaf een goed idee hoe het worden moest. Het dak lag er op en binnen was men bezig met pleisteren. ‘s Middags werd er niet meer gewerkt. Tegen half vier werden we op de bouwplaats verwacht voor een afscheidsbijeenkomst met hoogwaardigheidsbekleders uit de buurt en het Rumphi district.
De bijeenkomst werd opgeluisterd met zang en dans door de vrouwen uit de plaatselijke gemeenschap. Verder moest iedere hoogwaardigheidsbekleder zijn zegje doen. Het werd dus een lange zit. De boodschap was dat men heel dankbaar was voor onze inzet en men hoopte op verder een ondersteuning in de toekomst. Dat kan, maar dan wel via “Help a Child” Malawi. Ook onze groepsleider moest/mocht een toespraakje houden. Als dank kreeg hij, ofwel de groep, een geit en een houten versierde soort bijl. De geit is daarna aan het schoolcomité geschonken, want geiten mogen niet vliegen… Na de bijeenkomst was er nog een ontvangst met een kleine maaltijd voor genodigden waar wij ook bij hoorden.
Zaterdag 18 nov:
Om 06.00 zouden we met de bus terug naar Lilongwe. Echter nadat stipt om 6 uur alle bagage en iedereen in de bus klaar zat voor vertrek, weigerde de motor te starten; Een accuklem bleek gesmolten vanwege slecht contact. Een noodreparatie door de chauffeur i.s.m. een lokale monteur die gelukkig 100 meter verderop woonde, duurde 2 uur. Dus om 8 uur vertrokken en tegen 17.00 uur waren we in Lilongwe. Daar hebben een aantal nog snel wat souvenirs gekocht. Vervolgens samen met de directeur van HaC uit eten in een echt restaurant. En na nog wat tijdvulling werden we rond 23.30 met de bus afgeleverd op het vliegveld.
Zondag 19 nov:
Onze vlucht zou 02.40 vertrekken. Het werd ca een half uur eerder. In Nairobi weer 3 uur wachten en na een vlucht van 9 uur kwamen we om 15.30 aan op Schiphol waar we afscheid van elkaar namen en een ieder huiswaarts ging.
Het was een mooie reis waarin we verschillende lessen in nederigheid kregen door de confrontaties met de armoede in het land. Toch zijn de mensen niet ongelukkig. Ze hebben alleen heel weinig.
De planning is dat de bouw van ‘onze’ school rond de kerst is afgerond en dat het gebouw half januari 2024 in gebruik genomen zal worden. Later moet er ook nog een keuken gebouwd worden. De bouwcommissie zal deze voortgang volgen en erover communiceren.